BÀI 2: KỸ THUẬT LÁI XE AN TOÀN

Tớ xếp bài này cao hơn bài lái xe giỏi, vì tớ đánh giá kỹ thuật lái xe an toàn là kỹ thuật khó nhất. Lái xe trên một con đường đông đúc và thường xuyên kẹt xe như ở Vina mình thì các bạn có thể sẽ công nhận điều này.

 

Lái xe ôtô là một môn thể thao thực thụ. Để điều khiển thành thạo ôtô cần phải có sức khoẻ, ý chí, cá tính, sự tập luyện, tính kiên nhẫn và thói quen tập trung, nhưng tất cả những cái đó chỉ có thể rèn luyện hoàn thiện trong quá trình thực tế lái xe và thâm niên cầm vô-lăng.

1- Trước hết, một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng tới sự an toàn trong lái xe là tốc độ. Những người lái xe đều biết rằng, còn gì thú hơn, khi được lướt với tốc độ hơn 100km/h trên đường vắng vẻ, nắng vàng rực rỡ cảnh thiên nhiên hữu tình, nhưng không phải ai cũng biết và ý thức được rằng chính những lúc lái xe với tốc độ cao như vậy lại dễ xảy ra tai nạn nhất, do người lái thường chủ quan nên không làm chủ
được tay lái và không xử lý tình huống kịp thời.

2- Thời tiết cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới việc lái xe không an toàn. Ví dụ khi trời khô ráo, xe đang chạy với tốc độ 60km/h, khi bắt buộc phải phanh gấp thì ôtô sẽ bị trượt đi khoảng 40-45cm, còn khi trời mưa thì khoảng cách bị trượt sẽ từ 90 đến 140m!!!.

3- Ban đêm, người lái xe thường có cảm giác xe chạy chậm hơn ban ngày mặc dù chạy cùng 1 tốc độ vì người lái xe không thấy rõ các cảnh vật lướt qua sau cửa kính xe. Do đó, người lái xe - nhất là người mới cầm lái thiếu kinh nghiệm thường có xu hường tăng tốc khi lái xe ban đêm và thế là tai nạn có thể xảy ra.

4- Khi tránh một chiếc ôtô khác chạy ngược chiều, người lái thường có cảm giác đường không đủ rộng và tốc độ của xe chạy ngược chiều càng cao thì cảm giác đó càng mạnh. Một số lái xe ít kinh nghiệm, do cảm giác sợ bị va quệt nên vào thời điểm tránh nhau thường bẻ tay lái gấp và như vậy có thể dẫn đến tai nạn đáng tiếc.

5- Ban đêm, thỉnh thoảng do lái xe quá mệt mỏi vì khi lái xe đường dài, người lái xe có thể nhìn thấy ảo ảnh trên đường. Các hiện tượng ảo ảnh này rất đa dạng, nó có thể là một con thú chạy qua đường, một căn nhà đứng sừng sững giữa đường hoặc có thể là những vật thể không rõ hình dáng. Trong những trường hợp như vậy, theo phản xạ tự nhiên, người lái xe thường phanh gấp hay là bẻ mạnh vô-lăng và chỉ sau đó mới ngỡ ngàng nhận ra rằng không hề có một chướng ngại vật gì trước mặt. Thật đáng tiếc đó là một sai lầm hết sức nghiêm trọng vì thực tế hoàn toàn có thể xuất hiện những chướng ngại vật có thật trên đường. Những biện pháp thông thường để ngăn ngừa hiện tượng ảo ảnh như trò chuyện với bạn đồng hành, nghe đài… đều không có tác dụng. Cách duy nhất để phòng hiện tượng này đó là ngủ đủ giấc hoặc có sự nghỉ ngơi, dù chỉ là ngắn ngủi.

CÁC YẾU TỐ GÂY MẤT TẬP TRUNG KHI LÁI XE

Bạn thường dò sóng phát thanh hay đĩa khi đang lái xe? Có bao giờ uống nước giải khát khi đang cầm lái? Đã khi nào mải mê với cuộc chuyện trò mà quên đánh tay lái vào cua hay vô ý vượt đèn đỏ? Hoặc thậm chí đọc báo hay ngắm nhìn bạn trong gương, hay trong lúc vội vã đi làm? Nếu câu trả lời là “có”, bạn cũng phải là người đơn độc! Trong xã hội của sự vội vã như cướp thời gian hiện nay, việc bạn cùng lúc thực hiện nhiều việc
khác quá trở nên phổ biến trong lúc lái xe. Trong khi thực hiện sứ mệnh quan trọng là điều khiển xe, một số lái xe còn ăn, sử dụng máy vi tính, nói chuyện qua điện thoại di động, giải quyết vấn đề với đứa con ngỗ ngược của mình hay các con vật nuôi trong nhà hoặc buôn bán qua mạng hoặc dõi theo các sự cố trên đường- nhưng nên nhớ tất cả những hành động này đều nguy hiểm vì nó làm giảm sự tập trung khi lái xe trên đường. Theo một ngiên cứu mới đây của Trung tâm nghiên cứu an toàn đường bộ (HSRC) Thuộc đại học tổng hợp Bắc Carolina (UNC) do tổ chức an toàn giao thong (AAAFTS) tài trợ hàng năm tại Mỹ có khoảng 284.000 lái xe do sao nhãng đã gây ra các tai nạn nghiêm trọng. Thật đáng ngạc nhiên bởi nhiều công việc phụ khi đang lái xe lại chính là nguyên nhân gây tai nạn.

 * Lái xe mất tập trung như thế nào?

Tiến sĩ Jane Stutts, tác giả của nghiên cứu trên cho biết, 15% số lái xe được nghiên cứu đã không tập trung và một nửa trong số này (8,3%) bị sao nhãng do tác động nào đó ở bên trong hoặc ngoài xe. Khi loại những lái xe có sự tập trung không rõ nguyên nhân ra khỏi những số liệu này, tỷ lệ lái xe nên tới 12,9%. Theo nghiên cứu này, lái xe thường bị sao nhãng do các nguyên nhân chính như: tác động từ ngoài xe-29,4% điều chỉnh đài hoặc CD-11,4%. Các nguyên nhân gây sao nhãng đặc biệt khác gồm có: nói chuyện với người ngồi trong xe-2,8%; ăn hoặc uống-1,7%; sử dụng điện thoại di động-1,5% và hút thuốc lá 0,9%

* Đặc điểm của lái xe gây tai nạn

Tiến sĩ Jane Stutts cho biết lái xe ở các độ tuổi khác nhau dường như bị các tác động khác nhau làm sao nhãng. Các lái xe dưới 20 tuổi đặc biệt hay bị sao nhãng khi mở đài hay nghe đĩa CD, trong khi lái xe ở độ tuổi từ 20-29 có thể dễ bị sao nhãng hơn người đi cùng trên xe. Lái xe trên 65 tuổi sẽ bị các sự kiện ở bên ngoài xe làm sao nhãng nhiều hơn. Và phần lớn các lái xe sao nhãng là nam giới (63%), một phần do lái xe là nam giới nhiều hơn nữ giới và liên quan tới các tai nạn giao thong nghiêm trọng nhiều hơn. Cấc nhà nghiên cứu đã sử dụng hệ thống dữ liệu tai nạn (CDS) cơ quan an toàn giao thông đường bộ Quốc gia (NHTSA) Mỹ đối với nghiên cứu này. CDS xem xét những trường hợp tiêu biểu trong khoảng 5.000 vụ tai nạn giao thông mỗi năm, trong đó ít nhất một xe bị hư hại đến độ cần phải kéo.

* Hạn chế 

CDS chỉ cung cấp các thông tin về tần xuất các tác động dẫn tới tai nạn. Cần nghiên cứu sâu hơn nữa để xác định tần xuất, cường độ và các tình huống thực tế dẫn đến sự sao nhãng cho lái xe là rất cần thiết để phát triển công nghệ mới trong xe.HSRC tiến hành các nghiên cừu nhiều mặt nhằm giảm thiểu tỷ lệ tử vong thương tật vàcác chi phí xã hội có liên quan trong các tai nạn đường bộ tại Bắc Carolina và trên toàn nước Mỹ. Trung tâm này xem xét các vụ tai nạn có liên quan tới ô tô, xe cộ, đường sá,các yếu tố môi trường của những rủi ro này. Để hạn chế những rủi ro do lái xe sao nhãng khi ngồi sau tay lái, các nhà khoa học đã áp dụng nhiều công nghệ an toàn: dùng các loại cảm biến để nhận biết tín hiệu mất an toàn và như gần đây, lần đầu tiên công nghệ Pre-Safe của Mescedes-Benz đã bảo vệ an toàn cho người ngồi sau xe cho dù lái xe có sao nhãng.

* Biện pháp giảm thiểu những sao nhãng và tập trung khi lái xe:

+ Mắt luôn quan sát mặt đường, tay luôn giữ vô lăng.+ Đảm bảo trẻ luôn an toàn trên ghế dành cho trẻ em, người đi xe luôn đeo dây antoàn.+ Chỉ ăn uống khi xe đã đỗ an toàn.+ Quan sát hướng đi trước khi khởi động xe.+ Tránh tập trung nói truyện với những người khác trong xe.

10 LỖI LẦM PHỔ BIẾN KHI LÁI XE Ô TÔ:

1. Không tập trung

2. Lái xe trong khi buồn ngủ

3. Bị sao nhãng bởi các vật dụng trong xe

4. Không kịp thời điều chỉnh với những điều kiện thời tiết.

  5. Lái xe ẩu

6. Không phán đoán được ý định của các tài xế xe khác.

7. Không làm chủ được tốc độ.

8. Thay đổi làn đường mà không nhìn gương chiếu hậu.

9. Lái xe khi đang… rầu rĩ.

10. Không quan tâm gì tới bảo dưỡng xe cần thiết.

TƯ THẾ NGỒI KHI LÁI XE Ô TÔ

Tất cả các tai nạn xẩy ra trên đường không chỉ do người lái xe thiếu kinh nghiệm, mặc dù cũng chính lý do này thường gây ra những tai nạn đáng tiếc. Ngoài ra,còn có những nguyên nhân khách quan khác cũng có thể dẫn tới hậu quả đánh buồn trên đường. Thật đáng tiếc là hầu hết các lái xe, đôi khi cả lái xe chuyên nghiệp cũng không lưu tâm một cách đúng mức tới chúng và một trong những nguyên nhân đó là tư thế ngồi đúng của người lái xe.Nhiều người lái xe, do tư thế ngồi sai, có cảm giác khó chịu và bất tiện khi lái xe. Rồi khi đã xẩy ra tai nạn thì họ thường đổ lỗi cho một cái gì đó có vẻ như rất "thực tế" và “hợp lý”: Nào thì đường thì xấu, lái xe đâm vào mình trình độ kém, nào là tầm nhìn hạn chế,xe của mình lại có trục trặc kỹ thuật… Tuy nhiên, chính tư thế ngồi không đúng đã làm cho người lái xe mất đi những giây đồng hồ quý giá giúp cho người ta có thể kịp thời xử lý trong những trường hợp khẩn cấp.Khi người lái xe thanh minh rằng anh ta đã “không kịp” phanh lại trước khi đâm vào một xe khác, có nghĩa là anh ta đã không nhìn thấy những gì xẩy ra trước mặt. Dĩ nhiên,ngồi thoải mái, rộng rãi khi lái xe rất dễ chịu nhưng trong tư thế này, với chân phải tới bàn đạp phanh cũng như xoay vô lăng về hướng cần thiết sẽ khó hơn nhiều. Những người lái xe chuyên nghiệp luôn tạo cho mình thói quen điều chỉnh ghế ngồi trước khi khởi hành. Từ kinh nghiệm của họ, ta có thể rút ra một số nguyên tắc điều chỉnh ghế lái xe để không bị mệt mỏi khi lái và phản xạ kịp thời trước các tình huống khẩn cấp trên đường. Không phải vô cớ mà các bác tài chuyên nghiệp vẫn thường nói rằng trong những tình huống như vậy, phải biết “nghĩ” bằng đôi bàn chân và đôi tay.

1. Để điều chỉnh đúng ghế ngồi, bạn hãy cho ngả lưng ghế ra phía sau một chút, chân trái đạp côn sát sàn, sau đó điều chỉnh ghế về phía trước hay phía sau lưng (trong một số model cao cấp có thể chỉnh được cả độ cao của ghế) tới lúc khi đạp côn sát sàn, chân trái vẫn còn phải hơi gập lại một chút. Như vậy, khi xẩy ra các tình huống phức tạp trên đường đi thì bạn có thể xử lý chân phanh và chân côn một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.

2. Để điều chỉnh lưng ghế, một tay bạn nắm vô-lăng ở điểm cao nhất, tay kia điều chỉnh lưng ghế sao cho lưng bạn áp sát vào lưng ghế. Tư thế như vậy sẽ không chỉ giúp đôi tay bạn hoạt động thoải mái, chính xác hơn mà còn giúp bạn “cảm nhận” được toàn bộ chiếc xe của mình.

3.   Để kiểm tra xem tư thế của mình đã đúng chưa, bạn hãy thắt dây an toàn lại, sau đó đặt bàn tay trái lên điểm cao nhất của vô-lăng, còn tay phải bạn đưa cần số lên số 3.Nếu khi làm các thao tác này lưng bạn vẫn áp sát lưng ghế thì tư thế ngồi của bạn hoàn toàn đúng.Ngoài ra, để hạn chế khả năng xảy ra tai nạn tới mức tối đa, bạn cũng nên nhớ và thực hiện 5 nguyên tắc đơn giản sau đây:

1. Tạo cho mình thói quen giữ vô-lăng ở phần nửa trên theo nguyên tắc “mười giờ mười phút”.

2. Áp thật sát lưng vào ghế ngồi.

3. Tháo đi tất cả những gì thuộc về mục “đồ chơi” không cần thiết làm bạn dễ mất tập trung từ các kính xe và bảng điều khiển.

4. Vặn nhỏ đài hoặc băng cát-sét, tốt nhất là tắt hẳn đi.

5. Không nói chuyện với bạn đồng hành trong khi lái xe, nhất là trong những tình huống phức tạp

(Hình ảnh trong bài viết được chủ blog sưu tầm trên internet để minh họa)